دستورالعمل كادرسازي، جانشين پروري و شايسته گزيني مديريتي در قوه قضائيه

مقدمه
در راستاي تحقق سياست ها و راهبردهاي سند تحول و تعالي قوه قضائيه مبني بر جانشين پروري، كادرسازي و شايسته گزيني و به منظور تقويت نظام مديريت قوه قضائيه و انتخاب و انتصاب مديران از طريق شناسايي و ارزيابي افراد با استفاده از معيارهاي شايستگي و همچنين با هدف ثبات مديريت دستگاه قضايي، افزايش انگيزه كاركنان و شفاف سازي فرايند اداره و بهبود بهره وري سازماني، «دستورالعمل كادرسازي، جانشين پروري و شايسته گزيني مديريتي در قوه قضائيه» به شرح زير است:

ماده 1 ـ تعاريف و اختصارات مذكور در اين دستورالعمل در معاني زير به كار مي رود:

الف ـ معاونت: معاونت منابع انساني و امور فرهنگي قوه قضائيه ؛

ب ـ مشاغل مديريتي: سمت هاي قضايي و اداري كه مديريت بخشي از قوه قضائيه را بر عهده دارند؛

پ ـ مديران: مديران قضايي و اداري در سطوح پايه، مياني، ارشد و عالي؛

ت ـ كميته مركزي: كميته مركزي انتصابات، موضوع ماده (6) اين دستورالعمل؛

ث ـ كميته استاني: كميته استاني انتصابات، موضوع ماده (8) اين دستورالعمل؛

ج ـ كارگروه هاي تخصصي: كارگروه هاي تخصصي موضوع ماده (14) اين دستورالعمل؛

چ ـ كانون هاي ارزيابي: كانون هاي ارزيابي موضوع ماده (16) اين دستورالعمل؛

ح ـ اداره كل: اداره كل كادرسازي قوه قضائيه، مستقر در معاونت؛

خ ـ الگوي شايستگي: مجموعه اي از شاخص هاي مورد نياز براي تصدي مشاغل مديريتي و ويژگي هاي شخصيتي مرتبط با شغل است به نحوي كه مأموريت ها و وظايف شغلي در حد استانداردهاي مورد انتظار انجام پذيرد.

د ـ كادرسازي: فرآيندي است مشتمل بر شناسايي، ارزيابي، جذب، آموزش، هدايت، حمايت و به كارگيري افراد صالح، مستعد و شايسته براي احراز مشاغل مديريتي و جانشين پروري با رعايت الگوي شايستگي.

ذ ـ ارزيابي: فرآيند بررسي و تعيين ميزان توانمندي افراد بر اساس الگوي شايستگي؛

ر ـ شناسايي: ايجاد ساز و كار و تعيين معيارهايي از قبيل دانش و تجربه، روحيه جهادي و انقلابي، رعايت اخلاق اسلامي و كرامت انساني، استقلال و نفوذناپذيري، انگيزه، و اصالت خانوادگي براي كشف افراد مستعد مشاغل مديريتي بر اساس الگوي شايستگي؛

ز ـ پايش: نظارت مستمر بر عملكرد مديران و توانايي مديريتي آنان و بررسي روند آن؛

ژ ـ دانش افزايي: افزايش توان علمي، تخصصي و مديريتي با اجراي برنامه ها و دوره هاي آموزشي بدو و ضمن خدمت براي آمادگي تصدي مشاغل مديريتي و بهبود عملكرد مديران.

تبصره ـ تعيين پست هاي سازماني و سطوح مديريتي مديران به موجب ضوابطي است كه ظرف مدت سه ماه از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل توسط معاونت با همكاري معاونت راهبردي تدوين و پس از تأييد رئيس قوه قضائيه قابل اجرا است.

ماده 2 ـ اهداف اين دستورالعمل به شرح زير است:

الف ـ جانشين پروري و توانمندسازي مديران به منظور شناسايي استعدادهاي منابع انساني شايسته به ويژه جوانان براي انتصاب در مشاغل مديريتي.

ب ـ افزايش انگيزه كاركنان و مديران توانمند از طريق ايجاد فضاي رقابتي سالم و عادلانه كردن فرآيند انتخاب و انتصاب در مشاغل مذكور؛

ماده 3 ـ كادرسازي مديريتي در قوه قضائيه، با رويكرد انتخاب مديران اصلح در چهار سطح مديريتي شامل مديران پايه، مياني، ارشد و عالي است.

ماده 4 ـ فرآيند كادرسازي، جانشين پروري و شايسته گزيني در مشاغل مديريتي به شرح زير است:

الف ـ جمع آوري اطلاعات و بررسي اوليه در مورد افراد واجد شرايط و اخذ پيشنهاد از اشخاص حقيقي و حقوقي بر اساس شرايط و ضوابط مقرر؛

ب ـ تعيين حد نصاب امتيازات مشاغل مديريتي و انتخاب استعدادهاي برتر و ارزيابي بر اساس الگوي شايستگي به منظور تعيين سطح شايستگي به پيشنهاد معاونت و تصويب كميته مركزي؛

پ ـ معرفي افراد نيازمند توانمندسازي به امور آموزش قوه قضائيه براي طي دوره هاي آموزشي در چارچوب ضوابط مربوط؛

ت ـ درج اسامي و مشخصات واجدين شرايط در بانك اطلاعاتي؛

ث ـ بهره گيري از بانك اطلاعاتي در انتصابات، جابجايي ها و ارتقاء افراد در مشاغل مديريتي.

ماده 5 ـ به منظور نيل به اهداف كادرسازي، كميته مركزي در معاونت اول قوه قضائيه، كارگروه هاي تخصصي، كانون هاي ارزيابي و اداره كل در معاونت و كميته هاي استاني در دادگستري استان ها تشكيل مي شود.

ماده 6 ـ اعضاي كميته مركزي عبارتند از:

الف ـ معاون اول قوه قضائيه (رئيس)؛

ب ـ دادستان كل كشور؛

پ ـ معاون منابع انساني و امور فرهنگي (دبير)؛

ت ـ معاون راهبردي قوه قضائيه ؛

ث ـ دادستان انتظامي قضات؛

ج ـ رئيس مركز حفاظت و اطلاعات قوه قضائيه.

چ ـ يكي از قضات پايه 11 به انتخاب رئيس قوه قضائيه؛

ماده 7 ـ وظايف كميته مركزي به شرح زير است:

الف ـ سياست گذاري، و تعيين خط مشي و ايجاد ساز و كار لازم براي انتصاب كليه مديران؛

ب ـ تعيين ضوابط و شرايط و همچنين معيارها و شاخص هاي عمومي و اختصاصي تصدي پست هاي مديريتي مشمول اين دستورالعمل، بر اساس پيشنهاد دبيرخانه؛

پ ـ توسعه شيوه هاي سنجش شاخص هاي شايستگي با استفاده از فناوري هاي نوين از قبيل هوش مصنوعي شامل آزمون هاي روان شناسي، شخصيت شناسي و شبيه سازي موقعيت هاي مديريتي؛

ت ـ بررسي پيشنهادهاي معاونت و ساير بخش هاي ذي ربط از قبيل دادستاني كل كشور يا دادسراي انتظامي قضات و پيشنهاد جابه جايي مديران ارشد و عالي به رئيس قوه قضائيه جهت اتخاذ تصميم؛

تبصره 1 ـ كميته مركزي در راستاي شناسايي و ارزيابي مديران ارشد و عالي حسب مورد از بانك اطلاعاتي معاونت و ساير سوابق موجود در معاونت راهبردي و مراجع نظارتي استفاده مي كند و در صورت لزوم نظر مشورتي اين مراجع را اخذ و نسبت به انجام مصاحبه با فرد پيشنهادي به طريق مقتضي اقدام مي كند.

تبصره 2ـ در صورتي كه دستور جلسه مربوط به مديران سازمان ها و مراكز تابعه قوه قضائيه باشد، رئيس مرجع ذي ربط نيز بدون حق رأي به جلسه دعوت مي شود. دبير جلسه چنانچه حضور اشخاص ديگر را ضروري بداند، مي تواند از آنان براي شركت در جلسه دعوت كند.

تبصره 3 ـ در خصوص دادستان ها و مقامات قضايي دادسرا ماده (289) قانون آيين دادرسي كيفري مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدي رعايت خواهد شد.

ماده 8 ـ به منظور شناسايي افراد براي تصدي مشاغل مديريتي پايه و مياني قضايي و اداري، در دادگستري هاي استان ها، كميته استاني در دادگستري كل استان با تركيب زير تشكيل مي شود:

الف ـ رئيس كل دادگستري استان (رئيس)؛

ب ـ معاون منابع انساني و امور فرهنگي (دبير)؛

پ ـ دادستان عمومي و انقلاب مركز استان؛

ت ـ مسؤول واحد نظارت و ارزشيابي قضات استان؛

ث ـ مدير حفاظت و اطلاعات دادگستري استان؛

تبصره 1ـ كميته استاني نسبت به شناسايي افراد مستعد براي تصدي مشاغل مديريتي دادگستري استان اقدام و به معاونت اعلام مي نمايد. معاونت مي تواند جهت بررسي پيشنهادها مراتب را به اداره كل ارجاع دهد.

تبصره 2ـ دبير جلسه چنانچه حضور اشخاص ديگر را ضروري بداند، مي تواند از آنان براي شركت در جلسه دعوت كند.

ماده 9ـ جلسات كميته مركزي و استاني به ترتيب با حضور حداقل 5 و 3 نفر از اعضا رسميت مي يابد و ملاك تصميم گيري رأي اكثريت حاضران است.

ماده 10ـ اداره كل داراي وظايف زير است:

الف ـ جمع آوري و دسته بندي اطلاعات واصله از واحدهاي مختلف قوه قضائيه و اطلاعات و تجربيات مديران دستگاه قضايي و انتقال آن به اداره كل آموزش و فراهم نمودن زمينه ارتقا و آماده سازي آنان در راستاي جانشين پروري؛

ب ـ بررسي پيشنهاد دادگستري استان ها و ساير بخش هاي قوه قضائيه در خصوص انتصاب مديران و انجام اقدامات مقدماتي از قبيل تشكيل پرونده و استعلام سوابق از مراجع ذيربط از قبيل مراجع نظارتي و اداره كل آموزش قوه قضائيه و طرح در كانون ارزيابي و اعلام نتيجه به كارگروه تخصصي مربوط؛

پ ـ تبادل اطلاعات با واحدهاي مختلف با هدف شناسايي افراد مستعد، شايسته و توانمند به منظور كادرسازي و استفاده آن ها در مشاغل مديريتي قضايي و اداري؛

ت ـ تشكيل بانك اطلاعات مديران و تهيه جداول جايگزيني، جانشيني و پيشنهاد نصب مديران قضايي و اداري با همكاري مركز آمار و فناوري اطلاعات قوه قضائيه؛

ث ـ انجام امور اداري مربوط به كارگروه تخصصي و كانون هاي ارزيابي از قبيل دعوت از اعضا، تشكيل جلسات، انجام مكاتبات و ابلاغ مصوبات؛

ج ـ جمع بندي نتايج كارگروه تخصصي و اعلام آن به معاونت،

چ ـ اجراي ساير برنامه هاي ابلاغي از سوي معاونت.

ماده 11 ـ معاونت داراي وظايف زير است:

الف ـ بررسي گزارش و پيشنهاد كارگروه تخصصي مربوط در خصوص انتصاب مديران و اعلام مراتب حسب مورد به كميته مركزي يا كميسيون نقل و انتقال قضات يا اداره كل سازمان طبقه بندي مشاغل؛

ب ـ ارزيابي توانايي هاي مديريتي داوطلب در زمان جذب اوليه (بدو استخدام) و تجميع سوابق آن در اداره كل بر اساس سياست هاي ابلاغي قوه قضائيه جهت استفاده بهينه از آن؛

پ ـ بازبيني كاربرگ هاي ارزيابي كاركنان اداري (پايه و مياني) با هدف تشخيص و شناسايي كاركنان مستعد تصدي مشاغل مديريتي؛

ت ـ برنامه ريزي در خصوص دانش افزايي مديران با طراحي، تعريف و اجراي دوره هاي آموزش بدو و ضمن خدمت با همكاري معاونت راهبردي؛

ث ـ تدوين و جمع آوري اطلاعات و تجربيات مديران دستگاه قضايي و انتقال آن به افراد واجد شرايط و فراهم كردن زمينه ارتقاء و آماده سازي آنان به عنوان جانشين.

ج ـ تشكيل كارنامه مديريتي براي هر يك از مديران و ارزشيابي عملكرد مديريتي آنان به صورت سالانه و درج نتايج ارزيابي در كارنامه و ارسال نسخه اي از كارنامه مديريتي جهت درج در سوابق مديران قضايي به دادسراي انتظامي قضات و حفاظت و اطلاعات به منظور استفاده در ارتقا يا جابه جايي مديران؛

چ ـ نظارت بر عملكرد مديريتي مديران در طول انجام مأموريت از حيث رعايت ضوابط قانوني و سياست هاي قوه قضائيه.

ح – تشكيل كانون هاي ارزيابي؛

خ ـ تشكيل كارگروه هاي تخصصي ارزيابي مديران قضايي و اداري (اعم از پايه و مياني)؛

تبصره ـ ضوابط و نحوه تشكيل كارنامه مديريتي حسب مورد با همكاري معاونت و دستگاه هاي نظارتي، از قبيل دادسراي انتظامي قضات و مركز حفاظت و اطلاعات قوه قضائيه تهيه و ابلاغ مي شود.

ماده 12 ـ مركز آمار و فناوري اطلاعات قوه قضائيه با همكاري معاونت مكلف است ظرف 6 ماه از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل، سامانه «بانك اطلاعات مديران قوه قضائيه» را جهت شناسايي و ارزيابي و ساير مراحل كادرسازي، جانشين پروري و شايسته گزيني مديريتي را طراحي و در اختيار اداره كل قرار دهد. تعيين دسترسي ها با تصويب كميته مركزي خواهد بود.

تبصره ـ سامانه مذكور بايد به نحوي طراحي شود كه داراي قابليت هاي مورد نياز در اجراي اين دستورالعمل باشد.

ماده 13 ـ معاونت راهبردي داراي وظايف زير است:

الف ـ ارزيابي عملكرد واحدهاي قضايي و اداري قوه قضائيه از جمله دادسراها و دادگستري ها از حيث رعايت شاخص ها و ضوابط مربوط به عملكرد سازماني و اعلام آن به معاونت به همراه پيشنهاد ؛

ب ـ طراحي كاربرگ هاي متحدالشكل نشان گذاري و شناسايي افراد مستعد تصدي مناصب مديريتي در قوه قضائيه حداكثر ظرف سه ماه از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل، با همكاري معاونت، دادستاني كل كشور، دادسراي انتظامي قضات و مركز آمار و فناوري اطلاعات به نحوي كه در اختيار كليه بخش هاي مرتبط قرار مي گيرد.

پ ـ ارائه پيشنهاد در خصوص بهبود روش ها و ارتقاي فرآيندهاي مربوط به استعداديابي و جانشين پروري در قوه قضائيه با همكاري معاونت و ارائه به كميته مركزي جهت اتخاذ تصميم؛

ت ـ تهيه و تصويب تشكيلات اداري متناسب با وظايف مذكور در اين دستورالعمل.

ماده 14 ـ كارگروه هاي تخصصي ارزيابي مديران قضايي و اداري (اعم از پايه و مياني) وظيفه بررسي نتيجه ارزيابي كانون ها و انجام ساير امور محوله از سوي كميته مركزي يا معاونت را برعهده دارند. اين كارگروه پس از بررسي پرونده و سوابق و در صورت لزوم انجام مصاحبه چنانچه فرد معرفي شده توانمند باشد، در بانك اطلاعاتي درج و در غير اين صورت به اداره كل آموزش معرفي مي كند.

ماده 15 ـ كارگروه هاي تخصصي مركب از اعضاي زير است:

1 - اعضاي كارگروه تخصصي ارزيابي مديران قضايي:

الف ـ معاونِ معاون اول قوه قضائيه؛

ب ـ قائم مقام معاونت؛

پ ـ قائم مقام معاونت راهبردي.

ت ـ معاون رئيس حوزه رياست؛

ث ـ معاون حفاظت مركز حفاظت و اطلاعات قوه قضائيه؛

ج ـ معاون نظارت و ارزشيابي دادسراي انتظامي قضات؛

چ ـ معاون نظارت بر دادسراهاي دادستاني كل كشور؛

2 ـ اعضاي كارگروه تخصصي ارزيابي مديران اداري (پايه و مياني):

الف ـ رئيس امور كارگزيني اداري و استخدامي؛

ب ـ مديركل تعيين صلاحيت و اسناد مركز حفاظت و اطلاعات قوه قضائيه؛

پ ـ مديركل سازمان و طبقه بندي مشاغل؛

ت ـ دو نفر متخصص و خبره در امور اداري و مديريتي به تشخيص معاون منابع انساني و امور فرهنگي.

ماده 16 ـ هر يك از كانون هاي ارزيابي مركب از تعداد 3 نفر از قضات مجرب و كارشناسان خبره در زمينه هاي قضايي ـ مديريتي و روان شناختي است كه به بررسي ويژگي هاي شخصيتي، علمي و مديريتي مديران قضايي پايه و مياني مي پردازند.

ماده 17 ـ جلسات كارگروه تخصصي و كانون هاي ارزيابي در اداره كل تشكيل مي شود. جلسات كارگروه تخصصي با حضور اكثريت رسميت مي يابد و ملاك تصميم گيري در كارگروه تخصصي و كانون هاي ارزيابي، رأي اكثريت حاضران است.

تبصره ـ مدير كل كادرسازي بدون داشتن حق راي دبير كارگروههاي تخصصي مي باشد.

ماده 18 ـ مديران، از قبيل مقامات عالي قضايي، معاونان، رؤساي سازمان ها و مراكز وابسته به قوه قضائيه، مي توانند نسبت به معرفي و پيشنهاد افراد شايسته جهت تصدي مشاغل مديريتي حسب مورد به كميته مركزي يا معاونت اقدام نمايند.

ماده 19 ـ دادسراي انتظامي قضات و دادستاني كل كشور حسب مورد مكلفند كاربرگ ارزشيابي مديران قضايي را با همكاري مركز آمار فناوري و فناوري اطلاعات به نحوي بازطراحي نمايد كه ارزيابي مديريتي آن ها به عنوان يكي از شاخص ها تلقي شود. مراجع مذكور در صورت مطالبه كميته مركزي يا معاونت گزارشي از عملكرد مديران واحدهاي قضايي را از حيث وظايف مديريتي ارسال مي نمايد.

ماده 20 ـ از تاريخ اجراي اين دستورالعمل هرگونه انتصاب، جابجايي و ارتقاء افراد در مشاغل مديريتي، بر اساس ضوابط مذكور در اين دستورالعمل صورت مي پذيرد. مقررات اين دستورالعمل مانع اختيارات رييس قوه قضائيه در انتصاب مديران نيست.

ماده 21 ـ شناسايي، پايش و ارزيابي و انتصاب مديران پايه و مياني سازمان ها و مراكز وابسته به قوه قضائيه حسب مورد تابع ضوابط مربوط به سازمان ها و مراكز مربوط است كه مشمول اين دستورالعمل نمي شوند.

ماده 22 ـ نظارت بر اجراي اين دستورالعمل بر عهده معاون اول قوه قضائيه است. معاونت به صورت سالانه گزارش اجراي اين دستورالعمل را به معاون اول قوه قضائيه ارائه مي كند.

اين دستورالعمل جايگزين دستورالعمل كادرسازي مديريتي در قوه قضائيه مصوب 1398 است و در 22 ماده و 9 تبصره در تاريخ 1404/07/02 به تصويب رئيس قوه قضائيه رسيد. تمامي دستورالعمل ها و مقررات مغاير ملغي است.

رئيس قوه قضائيه ـ غلامحسين محسني اژيه