رأي وحدت رويه شماره 538 ديوان عالي كشور در خصوص موجه نبودن نقض حكم كيفري مورد درخواست اعاده دادرسي قبل از رسيدگي به تقاضاي اعاده دادرسي
فرهاد بحیرائی
نویسندهرأي وحدترويه شماره 538 ()- 1/8/1369
موجه نبودن نقض حكم كيفري مورد درخواست اعاده دادرسي قبل
از رسيدگي به تقاضاي اعاده دادرسي
احتراماً
به استحضار ميرساند: شعب كيفري ديوانعالي كشور در مورد درخواست اعاده
دادرسي از حكم قطعي كيفري آراي معارضي صادر نمودهاند كه طرح موضوع را در
هيأت عمومي ديوانعالي كشور براي ايجاد وحدترويه قضايي ايجاب مينمايد.
پروندههاي مربوطه به اين شرح است:
1 ـ شعبه 2 ديوانعالي كشور در
پرونده كلاسه 2ـ13/2693 در مورد درخواست اعاده دادرسي محكومعليه حكم
قطعي دادگاه كيفري 2 تالش چنين انشاي رأي نموده است:
با عنايت به مدلول
درخواست كه ضمن آن به صورتجلسه شماره 2171 مورخ 27/10/1363 مأمورين
جنگلباني اشاره شده و تحقيقي كه كاشف از حقيقت باشد تاكنون در اين خصوص
بهعمل نيامده است لذا به استناد شق 3 از ماده (466) قانون آييندادرسي
كيفري قرار قبولي درخواست اعاده دادرسي را صادر و پرونده جهت رسيدگي مجدد
به شعبه ديگر از دادگاههاي كيفري 2 محل ارجاع ميگردد.
2 ـ شعبه 4
ديوانعالي كشور در پرونده كلاسه 14/4/2872 راجع به درخواست اعاده دادرسي
محكومعليه از حكم قطعي دادگاه كيفري 2 كرج به اين شرح انشاي رأي
نمودهاست:
«تقاضاي اعاده دادرسي محكومعليه آقاي محمود قرهگزلو از
دادنامه صادره با توجه به مدارك تقديمي وكيل وي و محتويات پرونده موجه
است و به استناد بند 5 ماده (23) قانون اصلاح پارهاي از قوانين دادگستري
درخواست اعاده دادرسي قبول و پرونده طبق ماده (468) قانون آييندادرسي
كيفري به شعبه ديگر دادگاه كيفري 2 كرج ارجاع ميشود.»
3 ـ شعبه 12
ديوانعالي كشور در پرونده كلاسه 2/12/2766 در مورد درخواست اعاده دادرسي
بانو زهرا گلآفتاب از حكم شعبه 11 دادگاه كيفري يزد چنين رأي داده است:
«باتوجه به محتويات پرونده استدعاي اعاده دادرسي متقاضي با توجه به
اوضاع و احوال قضيه و مدلول دادنامه صادره موجه به نظر ميرسد فلذا
مستنداً به ماده (468) قانون آييندادرسي كيفري و بند (5) ماده (23) قانون
اصلاح پارهاي از قوانين دادگستري مصوب 1356 با قبول اعاده دادرسي رسيدگي
مجدد به دادگاه همعرض ارجاع ميشود.»
4 ـ شعبه 31 ديوانعالي كشور
در پرونده كلا سه 23 ـ 31/3059 راجع به درخواست اعاده دادرسي ناو استوار
دوم حسين ايماني از حكم قطعي دادگاه نظامي 2 خوزستان چنين انشاي رأي
نموده است:
«با توجه به محتويات پرونده و گواهي پزشكي صادره درباره
محكومعليه به اينكه به مدت 3 ماه داراي استراحت پزشكي ميباشد و گواهي
مرقوم مورد تأييد بيمارستان آموزش تخصصهاي دريايي قرار گرفته به استناد
ماده (468) قانون آييندادرسي كيفري با درخواست محكومعليه مبني بر اعاده
دادرسي موافقت حاصل است پرونده جهت رسيدگي به شعبه ديگري از دادگاه نظامي
2خوزستان ارجاع ميگردد.»
5 ـ شعبه 16 ديوانعالي كشور در پرونده
كلاسه 5/16/2499 در مورد درخواست اعاده دادرسي آقاي اسفنديار محمدي از حكم
قطعي دادگاه كيفري يك شاهرود قائممقام دادگاه كيفري 2 پس از رسيدگي به
اين شرح رأي صادر نموده است:
«نظر به مندرجات پرونده و كيفيات منعكس
درآن چون مجازات بزه انتسابي در ماده (84) قانون تعزيرات حبس تعيين شده است
و صدور حكم شلاق در مانحن فيه وجهه قانوني و شرعي ندارد لذا به لحاظ بند
5 ماده (23) قانون اصلاح پارهاي از قوانين دادگستري درخواست اعاده دادرسي
آقاي اسفنديار محمدي نسبت به محكوميت خود به شرح رأي شماره3862/9/11ـ67
دادگاه كيفري يك شاهرود موجه است و با نقض آن رسيدگي مجدد به موضوع به
شعبه ديگر دادگاه كيفري 2 شاهرود و در صورت نبودن شعبه ديگر به نزديكترين
دادگاه كيفري 2 به محل وقوع بزه ارجاع ميگردد.»
6 ـ شعبه 20
ديوانعالي كشور در پرونده كلاسه 9/20ـ2912 راجع به درخواست اعاده
دادرسي آقاي منوچهر بحريني از حكم قطعي دادگاه كيفري يك زنجان رسيدگي و رأي
خود را به اين شرح صادر نموده است:
رأي شماره 9/20 مورخ 14/1/1369
درخواست اعاده دادرسي وكيل محكومعليه منطبق با بند 3 ماده (466) قانون
آييندادرسي كيفري و بند 4 ماده (23) قانون اصلاح پارهاي از قوانين
دادگستري مصوب خردادماه 1356 ميباشد. عليهذا با پذيرش استدعاي اعاده
دادرسي رأي شماره 68/274/5 مورخ 3/7/1368 دادگاه كيفري يك زنجان نقض و
رسيدگي به شعبه ديگر دادگاه كيفري يك زنجان يا قائممقام آن ارجاع ميشود.
نظريه ـ بنابرآنچه ذكرشده شعب 2، 4، 12 و 31 ديوانعالي كشور در مواردي
كه درخواست اعاده دادرسي موجه بوده آن را قبول و رسيدگي مجدد را به شعبه
ديگر دادگاه يا دادگاه همعرض ارجاع دادهاند بدون اينكه حكم مورد درخواست
اعاده دادرسي را نقض نمايند (ماده 469 قانون آييندادرسي كيفري مفيد اين
معني است) در صورتي كه شعب 16 و 20 ديوانعالي كشور با احراز موجه بودن
درخواست اعاده دادرسي حكم مورد درخواست اعاده دادرسي را نقض نموده و رسيدگي
مجدد را به شعبه ديگر دادگاه يا دادگاه همعرض ارجاع نمودهاند (ماده 498
قانون آييندادرسي كيفري ظهور در نقض حكم ندارد) عليهذا رسيدگي و اظهارنظر
هيأت عمومي ديوانعالي كشور برطبق ماده واحده قانون وحدترويه قضايي
مصوب 1328 تقاضا ميشود.
معاون اول قضايي ديوانعالي كشور ـ فتح ا...ياوري
به تاريخ روز سهشنبه 1/8/1369 جلسه هيأت عمومي ديوانعالي كشور به رياست
رييس ديوانعالي كشور و با حضور نماينده دادستان محترم كل كشور و جنابان
آقايان رؤسا و مستشاران شعب كيفري و حقوقي ديوانعالي كشور تشكيل گرديد، پس
از طرح موضوع و قرائت گزارش و بررسي اوراق پرونده و استماع عقيده
نماينده داستان محترم كل كشور مبني بر: «مواد 468 و 469قانون آييندادرسي
كيفري كه نحوه رسيدگي به درخواست اعاده دادرسي را معين نموده دلالتي بر نقض
رأي مورد تقاضا ندارد و قبول درخواست اعاده دادرسي به منزله نقض رأي مزبور
است، لذا آراي صادره از شعب 2، 4، 12 و 31 ديوانعالي كشور تأييد ميشود.
مشاوره نموده و اكثريت بدين شرح رأي دادهاند:
رأي وحدترويه هيأت عمومي ديوانعالي كشور
مستفاد از مادتين (468 و 469) قانون آييندادرسي كيفري () اين است كه
ديوانعالي كشور پس از اطمينان از جهت اوضاع و احوالي كه باعث استدعاي
محاكمه شده با قبول درخواست اعاده محاكمه رسيدگي مجدد را به دادگاه همعرض
كه صلاحيت رسيدگي داشته باشد ارجاع ميدهد و تصريح قانون به عدم اجراي حكم
تا زماني كه اعاده محاكمه به انتها نرسيده و حكم مجدد صادر نشده ملازمه با
بقاي حكم دارد بنابراين نقض حكم قبل از رسيدگي به استدعاي اعاده محاكمه
فاقد مجوز قانوني است و آراي شعب 2، 4، 12 و 31 ديوانعالي كشور كه با اين
نظر مطابقت دارد صحيح تشخيص ميشود. اين رأي برطبق ماده واحده قانون
وحدترويه قضايي مصوب 1328 براي شعب ديوانعالي كشور و دادگاهها در
موارد مشابه لازمالاتباع است.
